Page 16 - قراردادهای همسان پیمانکاری سازمان برنامه
P. 16
اگر موضوع معامله کامل ًا مبهم باشد به آن «غرری» 1میگویند .غرر یعنی
ضرر یا ریسک بالا که میتواند به ضرر طرف معامله تمام شود .لذا در
اسلام معامله غرری باطل است .مثلاً در قراردادهای حفاری که مشخص
نیست در چه عمقی و به چه منابعی میتوان دست یافت و صرف ًا براساس
پیشبینی و اصطلاح ًا شانسی اقدام میگردد؛ ریسک کار بسیار بالا است
و کارفرمایان سعی در انتقال تمام مسؤولیت و ریسک به پیمانکار دارند.
این موضوع که تحت عنوان EPCTانجام میگیرد از سوی FIDIC
نیز مورد انتقاد است .لذا صرف ًا در پروژههای با نتیجه مشخص EPCT
توصیه میشود.
قابلیت انتقال:
این موضوع بیشتر در عقد بیع مهم است و در قراردادهای پیمان چندان
مطرح نیست چون اجرای پیمان به مفهوم امکان انتقال هم هست .مثلاً
ملکی که بازداشت است قابلیت انتقال ندارد .یا چیزی که موجود نیست
امکان انتقال ندارد.
1بیع چیزی که ظاهرش مشتری را گول زند و باطن آن مجهول باشد را بیع غرری گویند.
غرر یعنی خطر ،در معرض هلاک افتادن ،اسم مصدر تغریر است .بیع چیزی که ظاهرش مشتری را گول زند و باطن
آن مجهول باشد و گفتهاند :آن است که بدون تعهد و ثقت باشد .موارد غرر در فقه اسلامی بیشمار است لیکن
میتوان آنها را در سه مورد ذیل خلاصه نمود:
الف) مورد نخست آنجایی است که غرر یا خطر از جهت عدم اطمینان به امکان تسلیم باشد بدین معنی که یکی از
عوضین مقدورالتسلیم نباشد ،مانند بیع فراری و پرنده در هوا و ماهی در آب.
ب) مورد دوم جایی است که خطر از جهت عدم اطمینان به تحقق وجود باشد یعنی وجود یکی از عوضین مورد وثوق
و اعتماد نباشد مانند بیع نطفه حیوان نر.
ج) مورد سوم جایی است که خطر از جهت جهل به مقدار یکی از عوضین یا جنس یا وصف آن باشد مثلاً مشتری
به کمیت یا کیفیت مبیع جاهل باشد .بند 2ماده 13.در همین راستا است wikifeqh.ir/.بیع_الغرر
قاعده فقهی غرر عبارت است از :ان المغرور یرجع الی من غره :فریب خورده حق رجوع به فریب دهنده را
دارد.
17
