-
ماده 2
– تعاریف و عبارت‌های اختصاری
الف- اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه به کار رفته است، به شرح زیر تعریف می‌شوند:
- قانون: قانون برگزاری مناقصات مصوب 1383؛
- معاونت: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور؛
- کارفرما: دستگاه‌های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون؛
تبصره- به استناد ماده (53) قانون محاسبات عمومی مصوب 1366 و تبصره‌هـای آن ، اعمال اختیارات و وظایفی که برای کارفرما در این آیین‌نامه منظور شده است توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی موضوع بند (ب) ماده (1) قانون صورت خواهد گرفت که به نماینده یا نمایندگان مجاز وی قابل تفویض می‌باشد.
- هیأت انتخاب مشاور: هیأتی مرکب از کارفرما یا نماینده وی، ذی‌حساب یا بالاترین مقام مالی کارفرما و یک یا سه کارشناس متخصص در زمینه مرتبط با موضوع پروژه به انتخاب کارفرما؛
تبصره 1- در معاملات بالای ده برابر سقف نصاب معاملات متوسط، از نهاد صنفی مربوط که توسط کارفرما مشخص می‌گردد، یک نفر نماینده به عنوان یکی از اعضای هیأت انتخاب مشاور حضور خواهد داشت. کارفرما از نهاد یادشده به صورت کتبی برای معرفی نماینده و شرکت در جلسه دعوت به‌عمل می‌آورد. عدم حضور نماینده مانع از تشکیل جلسه و اتخاذ تصمیم نخواهد شد. تبصره 2- در هر حالت تعداد اعضای هیأت باید فرد باشد.
- مشاوره: هر نوع خدمات مدیریتی، کارشناسی، مشاوره‌ای یا خدمات مهندسی مشاور، از جمله: الف- طراحی مفهومی، پایه، تفصیلی و اجرایی؛
ب- مطالعات پیدایش، مطالعات توجیهی و تهیه طرح؛
پ- مطالعات پژوهشی، تحقیقاتی، بنیادی، کاربردی، راهبردی و توسعه‌ای؛
ت- مطالعات موضوعی، بخشی، جامع و میان بخشی؛
ث- مطالعات منطقه‌ای و آمایش سرزمین؛
ج- تهیه و تنظیم استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی و اجرایی؛
چ- برنامه‌ریزی و کنترل پروژه؛
ح- مهندسی ارزش؛
خ- برنامه‌ریزی آموزشی و توسعه منابع انسانی؛
د- پایش و ارزشیابی طرح‌ها؛
ذ- خدمات مدیریتی؛
ر- مدیریت طرح؛
ز- کنترل مهندسی؛
ژ- مطالعات اقتصادی؛
س- امکان‌سنجی ، طراحی و مدیریت سیستم‌ها؛
ش- مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی؛
ص- نظارت بر اجرا، نصب و بهره‌برداری؛
ض- مطالعات آماری؛
ط- نقشه‌برداری و ایجاد سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی؛
ظ- ویژه‌سازی، نصب، راه‌اندازی، نگهداری و پشتیبانی بسته‌های نرم‌افزاری؛
ع- برنامه‌ریزی، امکان‌سنجی، مدیریت طرح، استانداردسازی، مطالعه، طراحی، ساخت، پیاده‌سازی، ارزیابی و ممیزی نظام‌های فناوری اطلاعات ؛
غ- معماری اطلاعات، برنامه‌نویسی، پیاده‌سازی، انتقال، پشتیبانی و نگهداری نرم‌افزارهای سفارشی؛
ف- طراحی شبکه‌های رایانه‌ای؛
ق- خدمات برنامه‌ریزی فناوری اطلاعات و ارتباطات، شامل تهیه طرح‌های جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات، برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات و تدوین معماری سازمانی
ک- خدمات جنبی و مکمل خدمات مشاوره.
گ- خدمات کارشناسی در یک یا چند مورد از زمینه‌های اداری، مالی، آموزشی، حقوقی، پژوهشی، فنی یا بازرگانیتبصره- چنان‌چه به سبب توسعه فناوری و زمینه‌های تخصصی، نیازی به افزودن یا تغییر موارد یادشده باشد، کارفرما پیشنهاد خود را به معاونت ارائه می‌کند و معاونت در صورت تأیید، موضوع را ابلاغ می‌نماید.
-
مشاور: شخصی حقیقی یا حقوقی که دارای گواهی‌نامه صلاحیت برای انجام کار مشاوره است. در کارهایی که معاونت گواهی‌نامه ارائه نمی‌دهد، طبق دستورالعملی که توسط معاونت تهیه می‌شود، شخص صلاحیت‌دار به‌طور مشخص بیان می‌گردد؛ تبصره ١ (الحاقی 96) – موافقت قطعی انجام فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی، مراکز رشد و پارک‌های علمی و فن‌آوری و سایر مراکز تحقیقاتی قانونی در زمینه مربوط که حسب مورد توسط وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر و تأییدیه شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان که از سوی کارگروه موضوع ماده (٣) آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات موضوع تصویب‌نامه شماره ١4١60٢/ت465١٣هـ مورخ ٢١/٨/١٣٩١ صادر می‌شود به منزله گواهی‌نامه صلاحیت برای ارجاع کار پژوهشی تلقی می‌گردند.تبصره ٢ (الحاقی 96) – شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان صرفاً مجاز به انجام پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای برای تولید دانش فنی یا توسعه کالاها و خدمات دانش‌بنیان در زمینه تخصصی تأیید شده از سوی کارگروه فوق هستند و سقف مبلغ قراردادهای پژوهشی سالیانه آن‌ها حداکثر تا میزان دو برابر درآمد ناشی از کالاها و خدمات دانش‌بنیان مندرج در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته آن‌ها معتبر خواهد بود. دستگاه‌های مشمول موظفند فعالیت‌های پژوهشی این تبصره را در سامانه سمات ثبت کنند. وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری گزارش‌های مربوط را بررسی و در صورت لزوم لغو صلاحیت انجام فعالیت‌های پژوهشی و یا توصیه‌های لازم را به کارگروه و دستگاه مربوط اعلام می‌کند تا اقدام مقتضی انجام گیرد. کلیه دستگاه‌ها ملزم به رعایت تصمیمات اعلامی هستند.
- خدمات کارشناسی: آن بخش از خدمات مشاوره (به استثنای موارد جزء (5) بند (الف) ماده (2)) که توسط مشاوران حقیقی یا حقوقی صلاحیت‌دار انجام می‌شود؛
- کار پژوهشی: فعالیت‌های نظام یافته با هدف ایجاد و ارتقای دانش و شناخت پدیده‌های طبیعی، انسانی، اجتماعی و فرهنگی که در قالب تحقیقات بنیادی، توسعه‌ای یا کاربردی انجام شود؛
- طرح/پروژه: تبیین یک سلسله فعالیت‌های سامانه‌وار و دارای هدف، منابع، مهلت و برنامه زمانی معین که معمولاً از طریق تحصیل خدمات مدیریت، مشاوره، پیمانکاری، تأمین کالا و خدمات اجرا می‌شود.
- دعوت‌نامه: فراخوانی که از طریق پست سفارشی، تلگرام، تلکس، دورنگار، پست الکترونیک یا نظایر آن، با رعایت ماده (22) قانون، به نشانی مشاوران ارسال می‌شود؛
- فراخوان مشاوره: سندی که در ابتدای فرآیند خرید خدمات مشاوره، برای دعوت به همکاری از مشاوران ارائه می‌شود؛
- استعلام ارزیابی کیفی (RFQ): کاربرگ‌هایی که به منظور ارزیابی کیفی، بین مشاوران فهرست بلند (موضوع ماده (7))، توزیع و اطلاعات مورد نیاز از آن‌ها دریافت می‌شود؛
- درخواست پیشنهاد (RFP): کاربرگ‌هایی که به منظور ارزیابی فنی و مالی پیشنهادها، به‌طور یکسان بین مشاوران برگزیده (فهرست کوتاه)، توزیع و اطلاعات مورد نیاز از آن‌ها دریافت می‌شود؛
- فهرست بلند: فهرست اسامی و مشخصات مشاورانی که از طریق یکی از دو روش بیان شده در بند (الف) ماده (7) به دست می‌آید؛
- فهرست کوتاه: فهرست اسامی و مشخصات مشاورانی که در ارزیابی کیفی مشاوران فهرست بلند، حائز حداقل امتیاز قابل قبول شده و توان انجام خدمات مشاوره را در زمینه مورد نظر داشته باشند؛
- مدت اعتبار پیشنهادها: مدتی که پیشنهادهای فنی و مالی مشاوران معتبر است و پس از آن، در صورتی که قرارداد منعقد نشده‌باشد، پیشنهادهای مشاوران فاقد اعتبار می‌باشد و فرآیند خرید خدمات مشاوره باید تجدید شود؛
- برنامه زمانی انتخاب مشاور: سندی که در آن، زمان و مهلت برگزاری مراحل مختلف خرید خدمات مشاوره، مدت اعتبار پیشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص می‌شود؛
- مطالعات توجیهی: پس از انجام مطالعات پیدایش (برای تعیین طرح یا پروژه)، مطالعات توجیه فنی، اقتصادی، مالی، اجتماعی، فرهنگی- تاریخی، زیست‌محیطی و پدافند غیرعامل، با گردآوری اطلاعات و آمار، بررسی و تحلیل نیازها، بررسی‌های فنی و ارائه راه‌حل‌های مختلف برای تأمین نیاز و ضرورت یا عدم ضرورت تبدیل آن به طرح یا پروژه، منجر به تعیین گزینه‌های مطلوب طرح یا پروژه (در صورت موجه بودن) و در نهایت تعیین گزینه برتر با توجه به مبانی فنی، سودآوری مالی، اقتصادی و ملاحظات اجتماعی، زیست‌محیطی و ایمنی می‌شود. توسط این مطالعات، تأیید یا رد طرح یا پروژه و یا تعیین حدود و زمان اجرای گزینه برتر مشخص‌می‌شود؛
- طراحی تفصیلی: خدماتی که در صورت اعلام موجه بودن طرح یا پروژه توسط مطالعات توجیهی، با انجام محاسبات فنی- مهندسی به مدارک لازم برای عملیات اجرایی، نصب و راه‌اندازی (شامل تعیین مشخصات و جزئیات فنی، اجرایی، روش ساخت و تدارک) یک طرح یا پروژه منجر شود؛
- ارزشیابی عملکرد: فرآیندی که در آن سطح کیفی کارهای در دست انجام یا انجام شده مشاور، در مقاطع یا دوره‌های زمانی خاص تعیین می‌شود؛
- گرو مشارکت: مشاورانی که در قالب مشارکت مدنی یا ثبت شده (براساس قانون تجارت)، شامل دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی، متقاضی انجام خدمات مشاوره شوند؛
- کارهای مشروط: آن بخش از کارهای مشاوره که به لحاظ حوزه کار، مقدار، مدت و چگونگی انجام کار، قابل پیش‌بینی نبوده و تغییرات قرارداد در این‌گونه کار‌ها وابسته به شرایط کار باشد؛
- مدیرطرح: شخص حقوقی که طی قرارداد مشخص، وظایف مدیریت بر انجام طرح را از طرف کارفرما به عهده می‌گیرد؛
- اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل: اشخاصی که کارفرما در انجام فرآیند خرید خدمات مشاوره از کمک آن‌ها استفاده می‌نماید و با سایر عوامل ذی‌نفع پروژه منافع مشترک ندارند؛
- پیشنهادهای مالی نامتناسب: پیشنهادهای مالی خارج از اعتدال (بسیار گران یا بسیار ارزان) که شاخص آن‌ها در «درخواست پیشنهاد» توسط کارفرما تعیین می‌شود؛
- شرح خدمات همسان: شرح خدماتی که توسط معاونت ابلاغ شده تا به عنوان راهنمای تهیه شرح تفصیلی خدمات پروژه در انجام خدمات مشاوره استفاده شود؛
- شرح تفصیلی خدمات: مجموعه ریز خدمات، فعالیت‌ها و تکالیفی که برای انجام دادن خدمات مشاوره در یک پروژه، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛
- طراحی پایه: خدماتی که بر مبنای سیمای کلی طرح یا پروژه و با بررسی کامل و میدانی و انتخاب دانش فنی مناسب و انجام محاسبات مهندسی، مشخصات اصلی و معماری کلی طرح یا پروژه را تعیین می‌نماید؛
- حوزه کار: دامنه، شرایط و وضعیت فنی کار، که ممکن است بسته به عوامل اثرگذار ناشی از طبیعت و یا جامعه انسانی تغییر یافته و به‌طور دقیق از ابتدا قابل پیش‌بینی نباشد؛
- شرح کلی خدمات: شرح نیاز و خدمات کلی مورد نیاز کارفرما که مبنای تهیه شرح تفصیلی خدمات قرار می‌گیرد؛
- حوادث قهری: به موارد جنگ اعم از اعلام شده یا نشده، انقلاب‌ها و اعتصاب‌های عمومی، شیوع بیماری‌های واگیردار، زلزله، سیل و طغیان‌های غیرعادی، آتش‌سوزی‌های دامنه‌دار و مهار نشدنی، طوفان و حوادث مشابه خارج از کنترل، حوادث قهری گفته می‌شود؛
- مسابقه: مسابقه طراحی معماری و شهرسازی که طبق اهداف، ضوابط و معیارهای نشریه شماره (240) معاونت با عنوان «راهنمای برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی در ایران» انجام می‌شود.
- متن قرارداد همسان: موافقت‌نامه و شرایط عمومی قرارداد که به صورت همسان از طرف معاونت ابلاغ شده‌است؛
- دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاه‌های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون که طبق مقررات وظیفه راهبری واحدهای تابعه را بر عهده دارند (فهرست دستگاه‌های مرکزی مورد تأیید معاونت، از طریق بانک اطلاعات و پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات قابل دستیابی است)؛
- کارهای حوزه فناوری اطلاعات: خدمات مشاوره مشمول ضوابط شورای‌عالی انفورماتیک کشور؛
ب- معادل‌ها و عبارت‌های اختصاری در این آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
1- طرح/پروژه: Project
2- گزارش شناخت: ITC=Information to Consultants
3- فراخوان/دعوت‌نامه: LOI=Letter Of Invitation
4- ارزیابی کیفی:PQ=Pre- qualification
5- استعلام ارزیابی کیفی:RFQ= Request For Qualification
6- درخواست پیشنهاد: RFP=Request For Proposal
7- پیشنهاد فنی: TP=Technical Proposal
8- پیشنهاد مالی: FP=Financial Proposal
9- انتخاب براساس کیفیت: QBS=Quality Based Selection
10- انتخاب براساس کیفیت و قیمت: QCBS=Quality and Cost Based Selection
11- انتخاب براساس بودجه ثابت: SFB=Selection under a Fixed Budget
12- انتخاب بر اساس روش تک گزینه‌ای: SSS=Single Source Selection
13- هیأت انتخاب مشاور: Evaluation Committee
14- پیمانکار عمومی: GC=General Contractor
15- شرایط عمومی قرارداد: GCC=General Condition of Contract
16- طراحی و ساخت توأم: DB=Design and Build
17- خدمات مهندسی- تأمین کالا- ساخت:EPC=Engineering and Procurement and Construction
18- خدمات مهندسی- ساخت: EC=Engineering and Construction
19- مبلغ مشروط: Provisional Sum
سایر اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه به کار رفته است به ترتیب بر اساس قانون برگزاری مناقصات و آیین‌نامه‌های آن، قانون محاسبات عمومی کشور، آیین‌نامه تشخیص صلاحیت مشاوران، نظام فنی و اجرایی کشور و ضوابط آن و سایر قوانین، تعریف و تفسیر می‌شود.