فهرست
آیین‌نامه اجرایی قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات مناقصات
شماره: 297489/ت45434هـ مورخ: 24/12/1389
هیأت وزیران در جلسه مورخ 18/12/1389 بنا به پیشنهاد مشترک معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور و وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (13) قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1388- آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را تصویب نمود.
– اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح زیر به کار می‌روند:
الف- اساسنامه: قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1388
ب- قانون: قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1383.
پ- معاونت: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور.
ت- هیأت: هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات شامل هیأت مرکزی و هیأت‌های استانی.
- هیأت مرکزی: هیأتی متشکل از اعضای مندرج در بند “الف” ماده (2) اساسنامه که به شکایات مربوط به مناقصاتی که توسط دستگاه ملی برگزار می‌شود، رسیدگی می‌کند.
- هیأت استانی: هیأتی متشکل از اعضای مندرج در بند “ب” ماده (2) اساسنامه که شکایات مربوط به مناقصاتی را که توسط دستگاه‌های استانی و دستگاه‌های ملی مستقر در استان برگزار می‌شود، رسیدگی می‌کند.
ث- دستگاه‌های ملی: دستگاه‌های موضوع بند «ب» ماده (1) قانون که از اعتبارات ملی استفاده می‌کنند و در مرکز کشور قرار دارند و موافقت‌نامه‌های خود را از طریق معاونت مبادله می‌کنند.
ج- دستگاه‌های استانی: دستگاه‌های موضوع بند «ب» ماده (1) قانون که از اعتبارات استانی استفاده می‌کنند و اعتباراتشان از طریق شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و خزانه معین استان تأمین می‌شود و موافقت‌نامه‌های خود را از طریق استان مبادله می‌نمایند.
چ- دستگاه‌های ملی مستقر در استان: دستگاه‌های موضوع بند «ب» ماده (1) قانون که از اعتبارات ملی استفاده می‌کنند و در استان (به غیر از استان تهران) واقع شده‌اند، ولی موافقت‌نامه‌هایشان را از طریق معاونت مبادله می‌نمایند.
ح- تجدید مناقصه: تکرار تمام یا آن قسمت‌هایی از فرآیند مناقصه که به تشخیص هیأت، مغایر با قوانین و مقررات مربوط بوده است.
خ- لغو مناقصه: ابطال کامل فرآیند برگزاری مناقصه توسط هیأت.
د- فسخ قرارداد: اعلام یک طرفه خاتمه قرارداد که با قصور یا بدون قصور طرف مقابل کارفرما صورت بگیرد.
ذ- رد شکایت: چنان‌چه هیأت پس از بررسی فرآیند مناقصه، شکایت شاکی را وارد نداند یا علی‌رغم ورود شکایت ، ایرادهای مطروحه به گونه‌ای نباشد که بر اساس قانون و یا سایر قوانین و مقررات مربوط، به اساس اقدامات انجام شده و فرآیند رقابت لطمه وارد آورد، هیأت با در نظر گرفتن صرفه و صلاح دولت نسبت به صدور رأی رد شکایت اقدام می‌کند.
ر- تعلیق قرارداد: توقف موقت اجرای قرارداد در رأی صادره هیأت.
ز- توقف جریان ارجاع کار: به منظور بررسی بیشتر موضوعات و کسب اسناد مثبته، هیأت می‌تواند به مدت پنج تا ده روز کاری فرآیند ارجاع کار را متوقف کند.
ژ- اعتبار پیشنهادها: مدت زمانی که مناقصه‌گر متعهد می‌گردد در صورت ابلاغ کارفرما نسبت به انعقاد قرارداد اقدام نماید و برابر با مدت اعلام شده در اسناد می‌باشد، در غیر این صورت برابر با پایان اعتبار تضمین شرکت در مناقصه می‌باشد.
س- شکایت: درخواست کتبی شاکی در مهلت قانونی مقرر که رأساً و به‌طور مستقیم به دبیرخانه هیأت ارائه و تسلیم شود و توسط دبیرخانه، بررسی و دریافت گردد.
ش- تسلیم شکایت: شاکی، شکایت و اسناد آن را بر اساس قوانین، مقررات مربوط و دستورالعمل‌های معاونت در مهلت‌های قانونی به دبیرخانه ارائه می‌کند و دبیرخانه آن را ثبت می‌کند.
ص- دریافت شکایت: چنان‌چه شاکی، شکایت و اسناد آن را در دبیرخانه ثبت کرده باشد، دبیرخانه در صورت کفایت اسناد، نسبت به ارائه رسید دریافت شکایت اقدام می‌کند.
ض- قبول شکایت: شکایت در یکی از دو حالت زیر پذیرفته محسوب می‌شود:
- سه روز کاری پس از دریافت شکایت و اعلام صلاحیت هیأت.
- حداکثر پنج روز کاری از دریافت شکایت و خودداری هیأت از اعلام عدم صلاحیت.
ط- انصراف از شکایت: در یکی از دو حالت زیر ممکن است، رخ دهد:
- خودداری شاکی از ارائه مستندات به هیأت از طریق دبیرخانه.
- انصراف کتبی شاکی از شکایت پس از تسلیم به دبیرخانه.
ظ- پایگاه: بانک اطلاعات و پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات که به موجب ماده (23) قانون ایجاد شده است.
ع- دبیرخانه: دبیرخانه هیأت مرکزی و دبیرخانه هیأت‌های استانی.
دبیر هیأت مرکزی با حکم معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور و دبیر هیأت استانی با حکم استاندار از بین کارکنان با سابقه مرتبط منصوب می‌شوند.
– شاکی باید شکایت خود را در قالب کاربرگ‌های موضوع دستورالعمل‌های ابلاغی معاونت، حداقل به همراه یکی از اسناد زیر ارائه نماید تا از طرف دبیرخانه قابل دریافت باشد:
- کلیه اوراق و اسنادی که در مقام دفاع و دعوی، قابلیت استناد دارد از قبیل: فراخوان، اسناد مناقصه، اسناد ارزیابی، مکاتبات مناقصه‌گزار، صورت‌جلسات و نظایر آن.
- اطلاعات و اسناد ثبت شده در پایگاه و اسناد الکترونیکی نظیر دورنگار، رایانامه، تلگرام و نظایر آن که قابلیت تصدیق داشته باشد.
تبصره- مدارک تکمیلی از جمله مدارک زیر پس از دریافت شکایت توسط هیأت، قابل بررسی است:
- اقرار مناقصه‌گزار و یا نمایندگان آن‌ها.
- شهادت شهود که از نظر هیأت قابل قبول باشد.
- انصراف مکتوب شاکی از شکایت.
– نخستین جلسه هیأت باید حداکثر ظرف پانزده روز کاری از زمان دریافت شکایت تشکیل شود و هیأت پس از شنیدن نظرات طرفین و بررسی اسناد و مدارک و مستندات مربوط در موارد زیر رأی خود را صادر کند:
الف- لغو مناقصه با رعایت تبصره (2) ماده (10) اساسنامه.
ب- تجدید مناقصه با رعایت تبصره (2) ماده (10) اساسنامه.
پ- رد شکایت.
ت- تعلیق قرارداد.
ث- فسخ قرارداد.
ج- جواز ادامه قرارداد.
چ- تأیید انصراف از شکایت.
تبصره 1- در صورت رأی هیأت به فسخ قرارداد، تسویه حساب کارفرما با طرف قرارداد بر اساس قرارداد و شرایط عمومی و خصوصی آن و یا سایر مقررات موضوعه می‌باشد.
تبصره 2- در صورت نیاز به توقف جریان ارجاع کار به منظور بررسی بیشتر موضوعات، هیأت می‌تواند با رأی اکثریت اعضاء به مدت پنج تا حداکثر ده روز کاری فرآیند ارجاع کار را متوقف کرده و صدور رأی نهایی را برای مدت یاد شده به تأخیر بیاندازد.
تبصره 3- در صورت احراز تبانی توسط هیأت، موضوع از طریق دبیرخانه به دستگاه مناقصه‌گزار اعلام تا ضبط ضمانت‌نامه تبانی‌کنندگان توسط دستگاه مناقصه‌گزار صورت پذیرد.
به منظور رسیدگی به شکایات، معاونت ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه موظف است به شرح زیر اقدام نماید:
- تشکیل دبیرخانه هیأت مرکزی و تعیین دبیر آن و انجام سازوکار لازم برای اجرایی شدن آیین‌نامه.
- تهیه و ابلاغ دستورالعمل‌ها، راهنما‌ها و کاربرگ‌های لازم از جمله چارچوب، مشخصات و اسناد لازم.
- ارائه راهکارهای اجرایی و تبیین قانون، اساسنامه و آیین‌نامه‌های آن‌ها و پاسخ‌گویی به ابهامات و سؤالات دستگاه‌های مناقصه‌گزار.
- اعلام نظر در خصوص شمول یا عدم شمول قانون و اساسنامه بر اشخاص و ماهیت مناقصات از نظر ملی، استانی و یا ملی مستقر در استان.
- تعیین اشخاص دارای صلاحیت و صاحب‌نظر و حق‌الزحمه‌های لازم به منظور اخذ نظر مشورتی و رسیدگی به شکایات.
- فراهم نمودن سازوکار لازم در دستگاه‌های مناقصه‌گزار برای اطلاع‌رسانی و آموزش اساسنامه، قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی مرتبط به منظور یکسان‌سازی رویه‌ها.
– هر یک از استانداران به منظور رسیدگی به شکایات موظفند ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به تشکیل دبیرخانه هیأت استانی، تعیین دبیر آن و انجام سازوکار لازم برای اجرایی شدن آیین‌نامه اقدام نمایند.
وظایف دبیرخانه هیأت مرکزی و استانی به شرح زیر است:
- ثبت شکایت پس از ارائه آن (تسلیم شکایت).
- دریافت شکایت.
- اعلام عدم صلاحیت هیأت برای رسیدگی به شکایت در چارچوب ابلاغی هیأت.
- ارجاع شکایت به کارشناس یا هیأت کارشناسی برای بررسی اولیه شکایت.
- جمع‌آوری و تکمیل اسناد و مستندات برای ارائه به هیأت.
- دعوت از اعضای هیأت و تشکیل جلسات آن در زمان و مکان مقرر.
- اعلام و ابلاغ رأی هیأت.
- مستندسازی شکایات و آرای صادره توسط هیأت.
- انجام مکاتبات ضروری و امور دبیرخانه‌ای.
- دریافت و ارائه انصراف شکایت شاکی به هیأت.
– کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع بند (ب) ماده (1) قانون موظفند اطلاعات قراردادهای خود را در فرم‌های ابلاغی معاونت برای درج در بانک اطلاعاتی قراردادها ارسال دارند تا در صورت لزوم در اختیار هیأت قرار گیرد.
محمد رضا رحیمی- معاون اول رئیس جمهور